|
|
Fietsroute 6 - Van Baksteen tot
Defensiewerk
|
|
Lengte 39 km |
Korte inhoud van de route
De fietsroute neemt ons mee langs de plaatsen waar
bakstenen in het verleden en op diverse plaatsen ook thans nog worden
vervaardigd. Verder voert ze u langs plaatsen waar deze baksteen werd benut voor
de bouw van vestingwerken in de vorm van forten, kastelen en (versterkte)
havezathes in het Gelderse Poort gebied.
De fietsroute start vanaf Recreatiecentrum annex
Baksteenmuseum De Panoven in Zevenaar. Ze voert
u vanuit Zevenaar allereerst via dijken van het Rijnstrangengebied naar
Pannerden.
Hier steekt u met de pont het Pannerdens Kanaal over om een
bezoek te brengen aan enkele daar aanwezige "defensiewerken". Hierna
weer met de pont terug en de route voert u verder langs de
Rijn en door het recreatiegebied De Bijland naar het dorp Tolkamer.
De route gaat vervolgens verder via Lobith, Herwen naar
Babberich. Vanaf Babberich gaat deze terug naar het startpunt bij de Panoven.
Op de kaart is de route in blauw weergegeven. Het rode
vlaggetje is het begin- en eindpunt van de route.
Tip: Indien u op de
blauw-onderstreepte
woorden op deze pagina klikt of afbeeldingen in de tekst krijgt u de
desbetreffende website of afbeelding te zien..
 |
Deze fietstocht is online geplaatst op de site van de "Gelderse
Poort", waar naast veel fietsroutes in dit schitterende
rivierenlandschap ook andere interessante informatie is te vinden
omtrent ontstaansgeschiedenis, landschap, cultuur,
recreatiemogelijkheden e.d. van dit unieke nationaal landschap.
Klik op de gans links om deze site te bezoeken !!!
|
| Start + finish: | Recreatiecentrum en Baksteenmuseum De Panoven, Panovenweg 18, 6905 DW Zevenaar |
| Afstand: | 39 km |
| Moeilijkheidsgraad: | De route gaat grotendeels over verharde fietspaden en wegen. Er zijn geen stukken in de route opgenomen, waar moet worden geklommen. |
| Karakteristiek: | Deze route biedt veel variatie. Men gaat over dijken en smalle fietspaden door het rivierenlandschap van de Gelderse poort. |
| Plaatsen: | Zevenaar, Oud-Zevenaar, Ooij, Pannerden, Doornenburg, Tuindorp, Tolkamer, Lobith, Herwen, Babberich |
 |
Info-punt Gelderse Poort
in baksteen museum de
Panoven,
Panovenweg, 18, 6905 DW, Zevenaar - 
0316-523520.
Klik
hier voor fiets plattegrond vanaf station Zevenaar en voor
autoplattegrond vanaf afslag autosnelweg A12 naar de Panoven. |
|
|
Klik op logo hiernaast om naar adressen/sites van andere Info-centra binnen het gebied van de Gelderse Poort (ook in Duitsland) te gaan waar kaartmateriaal en andere info te verkrijgen is. |
| Fietsverhuur: | Pelgrom
Fietsplus, Kerkstraat 44, 6901 AD
Zevenaar –
0316-523296 |
 |
De fietsroute loopt door de uiterwaarden bij Pannerden en langs de Bijland. Bij hoog water is deze route niet te volgen indien het waterpeil bij Lobith hoger is dan 11,50+NAP. Klik op de afbeelding om te controleren hoe hoog thans het waterpeil van de Rijn is in Lobith ! |
 |
Deze routebeschrijving is geplaatst op Internet en
is daar
ook te downloaden. U hebt daarbij de mogelijkheid de diverse links die u
in de tekst ziet staan te bekijken. De url is: https://runtil10.tripod.com/fietsroute_6_baksteenroute/fietsroute_6_baksteen_tot_defensiewerk.htm. |
Routebeschrijving:
Aanlooproute per fiets vanaf Station Zevenaar naar de Panoven:
Startpunt Station Zevenaar
U gaat rechtsaf (staande met de rug naar het station)
Weg die naar rechts buigt volgen; spoorwegovergang oversteken
Voorrangsweg rechtdoor oversteken; U gaat rechtsaf de Zuiderlaan in.
1e weg links ingaan (Panovenweg)
Bij Y-splitsing met Breulylaan rechts aanhouden
Startpunt route bij receptie tevens Infopunt
Gelderse Poort in Recreatiecentrum annex Baksteenmuseum De
Panoven,
Panovenweg
18, Zevenaar;
0316-523520,
De Panoven is een uniek monument in de vorm van de laatste ronde zigzagoven in geheel West-Europa, welke geheel intact is gebleven. Alle apparatuur, machines e.d. die bij het productieproces zijn benut zijn nog aanwezig en kunnen nog steeds in werking worden gesteld. Een rondleiding door het museum is uiteraard mogelijk.
Tip: bekijk ook even de karakteristieke tot een "Herberg" omgebouwde droogloods van de Panoven, en neem om te beginnen een bakje koffie (met wat erbij) om wat krachten op te doen voor de tocht !
U kunt dan tevens even de routebeschrijving vluchtig doorlezen om te zien wat u allemaal te wachten staat.
In deze Panoven bevindt zich tevens het |
 |
U vertrekt vanaf de ingang van het Panoventerrein en gaat linksaf de Panovenweg op.
Aan het einde van de Panovenweg rechtsaf gaan (doodlopend gedeelte van de Zuiderlaan)
Ringbaan-Zuid oversteken
Op fietspad linksaf gaan en langs de spoorbaan blijven rijden.
Doorrijden tot de volgende spoorwegovergang.
Aan de rechterzijde ziet u de
 |
De molen die in 1969 door Vaags
Molenwerken gerestaureerd is, is gebouwd in 1447. Opvallend is dat de molen is
gebouwd in de vorm van een toren: met een stenen cylindrische romp en
een kap met gevlucht die draaien kan. Dit type molen is mogelijk door
invloed van de kruisvaarders, die dergelijke molens tegenkwamen in
landen rondom de Middellandse zeer, ook in Nederland ontwikkeld. Groot
in aantal zijn zij nooit geweest en nu zijn er nog slechts vier van
overgebleven in Nederland. In de plaats Zeddam in het vlak bij
Zevenaar gelegen heuvelgebied (stuwwal) Montferland vindt u een
soortgelijk exemplaar.
Klik
hier om het interieur van de molen de bewonderen |
Bij deze spoorwegovergang, linksaf de weg oversteken, en vervolgens weer links.
De weg buigt naar rechts (Heilige Huisjes)
De weg vertakt zich en u gaat daar de tweede weg naar links in (Ooyselandweg)
Aan het einde van deze weg rechtsaf (Panovenweg)
Einde weg linksaf gaan (Slenterweg)
Aan het einde van deze weg gaat u rechtsaf de dijk op (Ooysedijk).
Links van de dijk ligt de Grote Gelderse Waard waar nog stukken van de Oude Rijnstrang te zien zijn.
Bij de voorrangsweg aangekomen blijft u linksaf de dijk volgen.
Op driesprong gaat het linksaf naar beneden de Berghoofdseveerweg op. (richting Pannerden)
We fietsen nu door een poldergebied, dat door oude rivierlopen, kleine dijkjes poelen e.d. wordt gemarkeerd. Een eindje verderop passeren we een brug. Links van deze brug was vroeger het zgn. Berghoofdseveer.
Het veer werd met de hand met behulp van een houten trekblok langs een kabel de Oude Rijn overgetrokken. Dit veer is opgeheven in 1972.
Na de brug gaat het ophoog een dijk op. Aan de rechterzijde ziet u de Pannerdense Waard. Aan de linkerzijde een fraai uiterwaardenlandschap, genaamd de Eendenpoelse buitenpolder. De naam van de polder wijst op de talloze vogels die hier in grote getale aanwezig zijn.
Aan het einde van de Berghoofdseveerweg rechtsaf de Deukerdijk op.
Aan de linkerzijde treft u enkele fraai gerestaureerde dijkwoningen met boomgaarden aan.
Aan de rechterzijde treft u nog oude wielen aan, restanten van vroegere dijkdoorbraken.
Op de volgende driesprong op de dijk gaat u linksaf en volgt vandaar de Rijndijk.
Aan de rechterzijde lijkt nog een wiel liggen. Dit is echter geen wiel, maar een restant van een vroegere Rijnarm. Verder ziet u dwars door de uiterwaarden achter deze Rijnarm nog een zgn. “leidam” lopen. Het stuk grond tussen de dijk en deze dam heet de “Groene rivier”. Bij hoog water loopt hierdoor parallel met de hoofdstroom water van de rivier de Rijn, die op deze plaats eigenlijk het “Pannerdense Kanaal” heet. Het Pannerdens Kanaal is oorspronkelijk gegraven als verdedigingsgracht. U ziet op deze plek een picknick-plaats. Stap eens af en bekijk de op de tafel weergegeven geschiedenis van dit kanaal.
Op de voorrangskruising aangenomen gaat u rechtsaf.
U gaat nu over de brug over de groene rivier naar de veerpont Pannerden-Doornenburg.
U steekt met de pont het Pannerdens kanaal over.
Op de dijk rechtsaf gaan.
2e weg linksaf de dijk afgaan (Kerkstraat).
Na bruggetje over de Linge rechtsaf gaan.
U staat nu bij Kasteel Doornenburg.
Kasteel Doornenburg
In de uiterste uithoek van de Over Betuwe splitst de Rijn en de Waal. Juist in deze plaats staat
De uitgestrekte voorburcht wordt wel eens de grootste en mooiste middeleeuwse van Nederland genoemd. Achter de deuren van het poortgebouw en de stoere weermuren bevinden zich de ruime binnenplaats met rondom het binnenplein een boerderij met potstal, een kapel, een woontoren, een koffiekamer en het woonhuis van de kasteelbeheerder.
Omschrijving gebouwen
1. Hoofdburcht
2. Kapel
3. Koffiekamer
4. Woonhuis kasteelbeheerder
5. Boerderij
6. Potstal
7. Langeracktoren met wapenkamer
8. Poortgebouw
9. Weergang met hoektoren
Bewoners en bezittersDe Doornenburg is bewoond geweest door de zeven elkaar opvolgende geslachten Van Doornick, Van Bylandt, Van Homoet, Van Voorst, Van Amstel, Van Heemskerk en Van Bemmel. De laatste bewoner was Maria Clara von Delwig, barones van Bemmel. Zij is in 1847 op hoog- bejaarde leeftijd overleden. Daarna is het kasteel nog lange tijd in eigendom geweest van de familie Van der Heijden. Deze familie heeft het kasteel echter nooit bewoond. Het gebouw raakte zelfs ernstig in verval. In 1936 kwam textielbaron J.H. van Heek in beeld.
Deze vermogende industrieel uit Enschede richtte Stichting tot Behoud van den Doornenburg op. Deze kocht het kasteel van de familie Van der Heyden. In 1937 begon Van Heek aan de restauratie die in 1941 werd voltooid.
Klik op de foto voor meer informatie over dit kasteel !!
Zelfde weg terug gaan tot bruggetje en nu rechtsaf gaan en de klinkerweg blijven volgen
Voorrangsweg oversteken en weg rechtdoor ingaan (Blauwe Hoek)
Op viersprong rechtdoor gaan (Veerweg in – richting dijk)
Op dijk linksaf
Op plaats waar de dijkweg zelf naar links afbuigt, rechtsaf gaan klaphek door, richting fort Pannerden.
Fort Pannerden
Bezichtiging van dit fort hangt af van de welwillendheid van de krakers. In principe is het voor bezoek opengesteld elke eerste zondag van de maand.
Er werden stalen pantserbatterijen op het fort gebouwd. In WOI was Nederland neutraal, en werd het fort bemand maar hoefde er niet gevochten te worden.
Tussen de wereldoorlogen werd Fort Pannerden beheerd door een sergeant, die met zijn gezin bij het fort woonde. In WOII bleek het fort geen enkele serieuze weerstand te kunnen bieden tegen de Duitse overmacht. Het werd omsingeld door tanks en vliegtuigen en de overgave liet niet lang op zich wachten. Na de Tweede Wereldoorlog was Fort Pannerden een welkome bron van bouwmaterialen voor de wederopbouw, en een handige plek om van puin en munitie af te komen. Het bleef leeg tot een stichting zich in ging zetten voor een restauratie. Dit initiatief ging echter verloren, en na opnieuw jarenlang verloederd te zijn werd het gebouw op 12 juni 2000 gekraakt. Nadat de kraakacties beëindigd waren, werd begonnen met de restauratie van het fort.Nieuwsgierig naar nog meer geschiedenis van het fort ?? klik dan op het pijltje hierachter...
Bezichtiging van dit fort is tijdens de restauratiefase niet mogelijk. Meer info hierover en voortgang restauratie vindt u op de website van
Luchtfoto fort Pannerden
Zelfde weg terug.
Na klaphek rechtdoor blijven rijden richting het pontveer.
Aan de linkerkant van de dijk ziet u na de van links komende weg nog de restanten in het terrein van de verdedigingswerken die vroeger deel uitmaakten van het fort Sterreschans. Deze versterking werd gebouwd nadat het kasteel Doornenburg door de voortschrijdende wapentechnieken met gebruik van kanonnen niet goed meer verdedigd kon worden. Het was de vervanger van de vesting Schenckenschanz nadat deze door het verleggen van de Waalstroom naar het huidige splitsingspunt geen feitelijk nut meer had. Als je goed kijkt kun je de contouren van de diverse schansen nog in het terrein terug vinden.
U steekt het Pannerdens kanaal weer over.
Nadat u van de pont komt de brug over de groene rivier oversteken.
Op kruispunt nu rechtsaf gaan en de weg op de dijk volgen.
Even verderop komt van links de Rijnstraat op de dijk uit. Hier rechtdoor rijden.
Even verderop ziet u de Pannerdense overlaat.
Pannerdense Overlaat
Bij hoogwater, waarbij de in de uiterwaarden gelegen polders van Pannerden overstromen, baant het rivierwater zich een weg over deze overlaat en gaat het pad van het oorspronkelijke Pannerdens Kanaal, nu groene rivier genoemd, volgen. Men is nu van plan om deze overlaat wat te verlagen en verder de opnieuw aan te leggen nevengeul ter plekke van het vroegere Pannerdens Kanaal continue van water te voorzien via duikers in de aan de andere zijde van de overlaat gelegen leidijk.
In 1970 was de situatie hier ter plekke zeer kritiek en dreigde de dijk onder meer als gevolg van zeer veel kwelwater door te breken. Slechts met inzet van zeer veel mankracht is dit toen voorkomen.
Achter de overlaat ziet u moerasbos. Op het informatiebord dat daarbij is geplaatst ,wordt u het een en ander verteld over dit gebied, dat de naam Lobberdensche Waard draagt. Dit gebied is een goed voorbeeld hoe economie en natuurontwikkeling elkaar niet in de weg hoeven te staan. De klei die een einde verderop in deze waard nog wordt gewonnen, is de grondstof voor bakstenen en dijken. Het grondwater dat door afgraving aan de oppervlakte komt en dat de kleiputten vult, creërt een goede biotoop voor de ontwikkeling van moerasbos en de kolonie aalscholvers die hier zit maakt daar dankbaar gebruik van om ongestoord te kunnen broeden.
Volgende weg linksaf de dijk
af (Kerkstraat) U rijdt nu het oude dorp
Pannerden
binnen.
De route gaat vervolgens verder door na het kerkhof (achter de kerk zichtbaar) op kruising met de Schoolstraat even rechtaf gaan naar koffiepauzeplaats tevens VVV-post:
U gaat vervolgens rechtdoor en daarna 1e weg rechts; doorrijden tot u op de dijk komt.
Dijk oversteken en weg aan de andere kant naar beneden de uiterwaarden ingaan.
U bent nu in de Kijfwaard
De kleigaten links en rechts van de weg zijn ontstaan als gevolg van de kleiwinning voor de beide steenfabrieken, thans bekend als Kijfwaard-West en Kijfwaard-Oost van de onderneming TERCA (Wiennberger). Sommige kleigaten worden thans verder uitgediept ten behoeve van de zandwinning.
Aan het einde van de weg gaat u op de driesprong linksaf.
Naar links en naar rechts liggen twee steenfabrieken. Op de plaats van Kijfwaard-Oost werd reeds in 1838 een veldovensteenfabriek opgericht door jhr. C.E.J.F. van Nispen tot Pannerden. Kijfwaard-West werd in 1874 gesticht door jhr. F.X.G.M. van Nispen tot Sevenaer. Op die plaatsen zijn stenen gebakken in veldovens, ringovens, vlamovens en thans in zeer moderne tunnelovens.
Voor u ligt de rivier de Rijn met aan de overzijde het dorp Millingen.
U rijdt achter de steenfabriek langs en vervolgens passeert u enkele woningen die rechts liggen.
U gaat het eerste smalle “fietspaadje” naar rechts in.
U passeert over een smal ijzeren bruggetje een oude sluis en vervolgt het pad.
Het bruggetje over de Oude Waal. Hier is de uitgang van de Oude Waal, een grote meander die doorloopt tot bij Herwen en die de Bijland heeft gevormd. Door het graven van het Bijlands Kanaal werd deze meander in 1770-1777 afgesneden.
Een eind verderop is aan de rechterkant de aanlegplaats van het
Doorrijden tot het fietspad een bocht naar links gaat. Aan de rechterzijde een bossage.
Doorrijden totdat u aan de rechterzijde een camping ziet liggen. Op de splitsing na deze camping rechtsaf gaan.
U rijdt nu door het recreatiegebied de Bijland heen.
De Bijland is zoals eerder opgemerkt eigenlijk een oude Waalarm, die later uitgebaggerd is voor zand- en grindwinning. Het is thans in gebruik als
Aan het eind gekomen van dit fietspad dat op de dijk uitkomt, linksaf het fietspad opgaan.
Naar rechts is de toegang naar de waalsteenfabriek 'de Bijlandt , die voornamelijk straatstenen bakt. Ter plaatse werd in 1853 de eerste veldovensteenfabriek opgericht en sindsdien zijn hier continu bakstenen gemaakt.
Rechtdoor, brug overgaan waaronder de verbinding loopt tussen de Bijland en de Rijn.
Deze brug over de watertoegang naar de Bijland is het gevolg van een doorgraving van de bandijk om de baggermolens van de grindmaatschappij op de Bijland te krijgen in de jaren twintig. Sindsdien heeft men die grote waard geheel uitgebaggerd en is het huidige recreatiegebied ontstaan.
Aan de rechterzijde ziet u het vroegere drenkelingenkerkhof waar aangespoelde in de rivier verdronken mensen werden begraven. Het doet tevens dienst doet als oorlogsgravenkerkhof. Hier ligt de bemanning van een Engels en een Duits vliegtuig dat in de tweede wereldoorlog in de buurt is neergestort begraven.
Doorrijden over fietspad onderaan de dijk. Bij hoog water stroomt het water over deze verlaagde dijk de Bijland in.Om beschadiging van de dijk te voorkomen is deze van een massieve bekleding met golfbrekers voorzien.
Het zogenaamde "Tolkamerdijkje" waarover rechts van u het overige verkeer gaat is een bekend natuurgebied met zeldzame kleinschalige fauna en flora.
Eerste fietspad rechtsaf gaan de dijk op.
Op de dijk linksaf gaan.
U ziet aan de rechterkant de vluchthaven voor schepen van Tuindorp-Tolkamer.
Rechtdoor rijden, Tuindorp ligt rechts van u.
De vluchthaven werd in de jaren twintig gegraven om de Rijnschepen een veilige ligplaats te bieden tijdens ijsgang en dichtvriezen van de rivier, hetgeen nagenoeg jaarlijks het geval was.
Het 'Tuindorp Bodewes' werd in 1920 gebouwd door de scheepsbouwer Bodewes ten behoeve van zijn vakliedenarbeiders, die hij uit Danzig liet komen. Het is een ontwerp van de stedenbouwkundige en architect M.J. Granpré Molière, de grondlegger van de Delftse School.
Scheepswerf 'De Hoop' werd eind negentiende eeuw opgericht door de Gebroeders Bodewes uit Martenshoek (Groningen). Enkele malen failliet gegaan, maar steeds weer opnieuw begonnen.
Thans heeft men in afgeslankte vorm een redelijk gevulde orderportefeuille.
De dijk vertoont hier een zgn. coupure die bij hoogwater wordt gedicht, waardoor het water niet het dorp kan instromen.
Op volgende T-kruising aangekomen rechtdoor blijven gaan, langs de scheepswerf de Hoop op.
Bij poort scheepswerf buigt de weg naar links de dijk op. Op deze dijk rechtsaf gaan.
Vervolgens ziet u recht voor u de
Rijnpromenade
van Tolkamer. Deze opgaan.
U kunt verder het hierna volgende stuk van de tekst vast doorlezen !!!
Als u nu wat trek hebt gekregen in iets anders dan patat of hamburgers zoals die verkrijgbaar zijn in de eetgelegenheden bovenop de promenade dan kunt u hier in het drijvend
Het dorp Tolkamer was vroeger zeer levendig omdat het diende als in- en uitklaarpost van de douane. Alle schepen moesten hier aanleggen en aangifte doen van de in- en uitvoer van de goederen die zij vervoerden. Het kleine dorp had dan ook veel cafe's en daarnaast ook veel bedrijven die zich bezig hielden met de verkoop van etenswaar, olie e.d. voor de schippers.
Een zeer oud en bekend cafe is
De route vervolgen we vanaf de Rijnpromenade richting Spijk door langs de kiosken op te rijden.
We gaan een klein bruggetje over een doorgang in de kade. Als u naar beneden kijkt ziet u de zware deur waarmee deze doorgang wordt afgesloten bij hoogwater om te voorkomen dat het dorp Tolkamer onder water loopt.
Schenckenschanz
Vlak na het bruggetje staat een appartementengebouw. Als u voor dit gebouw naar links kijkt ziet u achter de muur de Hoofdstraat van Tolkamer. Deze hoofdstraat heette vroeger Boterdijk.(het woord boter heeft niets met boter van doen maar is een oude term voor water)
Deze lange dijkweg (boterweg) ging in vroeger tijden rechtdoor dwars door de huidige Rijn op de plaats waar u nu staat, ging verder met een flauwe boog naar links en kwam uit bij de dubbele bomenrij die u aan de overkant van het water ziet staan. Vandaar liep de dijk door naar Schenckenschanz,, een Nederlandse vesting op het splitsingspunt destijds van Rijn en Waal. De vestiging is in 1586 gebouwd door Schenk van Nydeggen in opdracht van de Staten-generaal van Nederland. Het splitsingpunt van de Rijn lag destijds bij deze plaats. De rivier de Waal stroomde ongeveer ter hoogte van Tuindorp door de huidige Bijland en kwam bij Pannerden weer uit. De Rijn liep even verderop voor u langs en maakte een grote boog om Lobith heen richting Elten en vandaar verderop richting Herwen en Aerdt. Het dorpje Schenkenschanz ligt thans nog op een eiland genaamd Salmorth , dat u aan de overkant van de Rijn ziet. Deze naam is een samentrekking van salm (zalm) en oth dat bank betekent. Vermoedelijk was in vroegere tijden ter plekke een paaiplaats voor zalmen.
U zult zich waarschijn afvragen, wat vreemd, het gebied aan de overzijde van de Rijn is immers Duits gebied. Echter in vroegere tijden was dit beslist niet zo. De grenzen hebben hier zeer grillig gelopen. Het hertogdom Gelre had namelijk ook bezittingen in de omgeving van het het huidige Emmerich, Goch en omgeving en nog diverse andere stukken grond in het huidige Duitsland.
Daarentegen was het hertogdom Kleef de baas over Huissen, Duiven, Loo, Groessen, Zevenaar, Wehl en het gehele Gelders eiland en voorts Kekerdom en Leuth. Tijdens het Weens congres in 1815 werd besloten tot een grondruil, waarbij de eerder genoemde Nederlandse plaatsen aan Nederland werden overgedragen, terwijl het gebied ten oosten van Emmerich en het gebied rondom Schenkenschanz aan Pruissen werd overgedragen. Meer info over dit alles op de site
Schenkenschanz 1672
Even verderop ziet u rechts van u ziet u het peilgebouw voor het meten van de rivierwaterstand.
Even verderop maakt het fietspad een bochtje naar rechts en gaat verderop rechtdoor op de dijk. (Overlaat)
Op dit punt liep destijds de rivier de Rijn langs Tolkamer op met een grote boog richting Lobith.
Spijkse Overlaat
Alle huizen links van u stonden er destijds natuurlijk niet. Tot 1959 was deze dijk tot Villa Copera bij de steenfabriek sterk verlaagd en fungeerde zij als overlaat voor het Rijnwater. Dit was een uitvloeisel van oude verdragen met de Pruisische overheid nog daterende uit 1771 die ten grondslag had de waterafvoer te vergroten bij hoog water door gebruik te maken van het huidige Rijnstrangengebied, waardoor de Duitse dijken minder gevaar liepen om door te breken. Vermeldingswaard zijn de plannen van rijkswaterstaat als uitvloeisel van de voorlopige regeringsplannen voor maatregelen bij de hoogwaterbestrijding (ruimte voor de rivieren) om bij de aanleg van de nieuwe vluchthaven voor schepen in de Beijenwaard in 2008 verderop richting Spijk opnieuw een inlaat te maken voor rivierwater, waardoor het Rijnstrangengebied opnieuw als overloopgebied kan worden gebruikt.
Spijkse Overlaat in werking
Rechtdoor blijven rijden tot voorrangskruising; op dit punt rechtsaf het fietspad/strook opgaan richting Spijk (Spijksedijk)
Steenfabrieken Spijk
De huidige brasserieDe steenfabrieken links van de dijk op de Tengnagelwaard dateren uit het begin van 1900 en zijn gesticht door de baksteengigant Terwindt & Aerdt. Waar een eindje verderop rechts de opslag van de zandwinning is was voorheen de steenfabriek 'Vliegenwaard' die geheel gesloopt is.
Ook op de volgende buitendijkse waard (Beijenwaard) heeft een steenfabriek gestaan. Hier ter plaatse is thans de nog aan te leggen containerhaven door Rijkswaterstaat gepland.
Het dorp Spijk heeft zich na de Eerste Wereldoorlog geconcentreerd rondom de kerk van H.Gerardus Majella. Ooit was Spijk een dorp met meer dan 1000 inwoners. Door de inkrimping van de werkgelegenheid op de steenfabrieken is dit aantal sterk gedaald.
De laatste steenfabriek voor de grens waar we niet langs komen heeft de meest moderne tunnel oven van Europa met een capaciteit van 100 miljoen stenen per jaar. De exploitant is de onderneming HUWA, die ook de steenfabriek 'Huissenswaard' in de Angerense Waard bezit. Voordien stonden hier twee oude steenfabrieken, een ringoven (Hollands-Duits) uit 1906 en een vlamoven (Spijk) uit 1926.
Door blijven rijden tot u rechts van u een zand- en grindopslag annex verwerkingsplaats ziet. Hier linksaf gaan de Tengnagelwaard in.
Op dit kruispunt ziet u heel in de verte het dorp Spijk langs de dijk liggen.
Spoorlijn Zevenaar-Kleve
Aan de andere kant van de rivier nog steeds het eiland Salmorth.
Wat zeer velen niet zullen weten is dat vanaf 1859 Zevenaar een spoorlijnverbinding had met Kleve met 4 maal per dag een doorlopende verbinding naar Keulen. Reden voor deze verbinding was de slechte vervoersmogelijkheid vanaf onder meer Rotterdam naar Duitsland door ondiepten in de rivier de Rijn en voorts het conflict met de instanties van een andere Duitse spoorwegverbinding, die de lijn vanaf Zevenaar naar Oberhausen beheerden. Veel vertraging ontstond door het door deze instanties geëiste, verplichte overladen in Emmerich. Deze lijn liep parallel aan de huidige spoorlijn met een apart stationsgebouw in Elten. Bij de rivier achter Spijk lag bij de spoorweghaven het station Welle. De rijtuigen werden daar met een pont overgezet naar het Duitse Spijck en vandaar via Griethausen naar Kleve. De lijn heeft tot 1926 bestaan. De lijn van het Duitse Spijck tot Kleve heeft nog tot 1981 gefunctioneerd. De spoorlichamen alsmede het haventje zelf liggen er nog steeds. Motief voor deze lijn was dus een betere en snellere verbinding te scheppen tussen de haven van Rotterdam en het Duitse achterland. U hebt onderweg al gezien welke omvangrijke bouwwerken nodig zijn voor de aanleg van de huidige Betuwelijn. De lijn Zevenaar-Kleve kan worden beschouwd als een voorloper van dit alles, echter met heel wat minder gevolgen voor het landschap. In een andere fietstocht door ons uitgezet (Grenslandtocht Borghees) zult u langs de spoordijk van deze lijn fietsen.
Spoorstation met haven bij Welle
(achter Spijk) in 1912
Steeds de weg zelf blijven volgen; de weg gaat eerst met een bocht naar links dan dan naar rechts naar beneden naar het rijtje huizen dat de 12 Apostelen wordt genoemd. (dus niet de poorten inrijden door die leiden naar de klei-, zand- en grindwinningsplaatsen in deze waard.!!!)
Geuzenwaard
U kijkt thans uit over de Geuzenwaard. Dit is de plaats waar in vroegere tijden de rivier vanaf links vanaf Tolkamer komende naar rechts met een grote boog om Lobith heenliep richting Elten/Herwen en verder. Links ziet u nog enkele oude geulen liggen die onlangs opnieuw zijn opengelegd.
Rechtvoor u ziet u Lobith liggen.
Nu rechtdoor het fietspad inrijden richting Lobith dat u voor u ziet liggen.
U rijdt nu door het "Schipperspoortje".
Dit is het enige overblijfsel van de burcht het Tolhuys die diende om onder meer de tolgelden te innen van de schippers die de Rijn passeerden. Overigens heeft het Tolhuys zelf eerder wat dichter naar Spijk toe gelegen omdat de loop van de Rijn en Waal destijds anders was. Later is het verplaatst naar de plek die u thans passeert. Nadat de Rijn hier meer verzandde is de tolheffing naar Tolkamer verplaatst. Het poortje is een entree tot de voorburcht van het kasteel.
Het Tolhuys te Lobith
Schipperspoortje te Lobith
Na Schipperspoortje rechtsaf gaan. De weg maakt even verderop een bocht naar links.
U ziet dat u wederom op een dijk rijdt.. De weg heet dan ook Dorpsdijk.
Even verderop op de plaats waar van rechts de weg Zwarte Sluis komt rechtdoor blijven rijden de Walhof in.
Ongeveer op de plek van de huidige kerk heeft destijds de hoofdburcht van het Tolhuis gestaan.
Voor wit zaalkerkje linksaf gaan.
Na de muziekkiosk rechts van u gewoon rechtdoor rijden richting Gildehuis.
Als u net als de schippers vroeger wat wilt verbrassen; er zijn hier diverse cafés rondom u !!!
Weg gaat omhoog naar de Dorpsdijk; hier voor het Gildehuis rechtsaf slaan; daarna de dijk blijven volgen tot het volgende punt.
U ziet links van u nog de Geuzenwaard met daarin wat oude opnieuw uitgegraven beddingen van de Rijn.
Op voorrangskruising met Boterweg/Transeedijk/Boterweg rechtsaf gaan (Transeedijk); Op dit kruispunt begint de Boterweg die in vroegere tijden via Tolkamer naar Schenkenschanz liep, en waarvan in een vorig tekstfragment melding wordt gemaakt.
U ziet dat het hele vroegere dorp Lobith omgeven is door dijken. De onderdoorgangen in al deze dijken waar thans wegen doorheen lopen kunnen allen met schotten worden dichtgemaakt, zodat bij dijkdoorbraken de kern van Lobith zelf niet onder water loopt.
Op (voorrangs)kruising linksaf gaan richting Herwen (Herwensedijk)
Op plaats waar van linksaf vanuit het dorp een weg de dijk opkomt, op de dijk rechtdoor blijven rijden.
Op T-splitsing van dijken, de dijk rechts aanhouden. (Polderdijk)
Aan de rechterkant van u bevindt zich de zgn. Ossenwaard.
Vlak nadat u links van u het dorp Herwen ziet liggen verandert de dijk van naam in de Molendijk. Rechtdoor blijven rijden.
|
|
Aan het einde van de dijk op de T-splitsing rechtsaf gaan richting Babberich.
U passeert via twee bruggen hier weer eens de Oude Rijn. Deze bruggen zijn nadat ze in de tweede wereldoorlog tweemaal verwoest zijn (in 1940 en opnieuw in 1945) herbouwd.
|
|
Even na het passeren van het plaatsnaambord Babberich, ziet u aan de linkerkant de onverharde Camphuyserweg. De weg oversteken en deze weg inslaan.
De weg gaat even verder over in een onverhard fietspad.
U passeert de aan de rechterzijde liggende
De weg vervolgt midden door een zgn. waai, de zgn. Egelwaai.
Op splitsing rechtdoor de dijk opgaan.
U rijdt het plaatsje Oud-Zevenaar binnen.
links ziet u de
We zijn hier bijna aan het eindpunt van de route.
6905 AW, Oud-Zevenaar;
- Links ziet u een plas genaamd de Karekiet die gegraven is in het kader van de plannen om deze vogelsoort die zijn nest bouwt in het riet weer meer overlevingskansen in het Rijnstrangengebied terug te geven.
Dijk maakt een grote bocht naar links, rechts ziet u de waai de Breuly die al in 1559 in de analen wordt genoemd.
Na de Breuly gaat u de weg rechts naar beneden (niet het paadje !!) Slenterweg (richting Panoven) en halverwege de afrit onmiddellijk met een scherpe bocht naar rechts de Breulylaan in.
1e weg links (einde van de Breulylaan) de Panovenweg opgaan.
Eindpunt
van de route Bij Recreatiecentrum annex Baksteenmuseum de
Panoven.
In "De Herberg" van de Panoven kunt u vervolgens nog wat
gebruiken.
Hier staat het bier voor u koud. 
.
We hopen dat u van deze route hebt genoten. Reacties kunt u versturen via onderstaand reactieformulier.
 |
Hebt u deze route op borgtocht van de Panoven gekregen, vergeet dan niet deze in te leveren bij het dienstdoende personeel van de Panoven, waarna u de waarborgsom terugkrijgt.!! |
Met dank voor de info verkregen van de heer Dr. B. Janssen
 |
|
Afdrukken Pagina
Versturen reactie over deze route aan webmaster